Türkiye’de kültürel çeşitliliğin zenginliği ve gelişmişliği karşısında, genelde kültürel çoğulluk hakkında veya belli kültürel gruplarla ilgili güvenilir bilgiler konusundaki yoksunluk veya yoksunluk dikkat çekicidir. Çoğulculuğun eksik olmasından kaynaklı olarak, çoğulluğun kabulü, araştırılması ve kamuyla paylaşılması konusunda bugüne kadar akademinin ve genelde Türkiye entelijansiyasının yeterince duyarlı olduğu söylenemez. 

Bu nedenle, günümüzde herhangi bir kültürel grup veya unsur hakkında bilgiye sahip olunmak istendiğinde, öncelikli kaynaklar olarak, belli grubun üyeleri veya aktivistleri olarak karşımıza çıkan aydınlar tarafından üretilmiş olan uzmanlık alanları dışında kaleme alınmış dil, folklor, tarih, vs. konulu popüler çalışmalar karşımıza çıkmaktadır. Üretim ve dağıtım ağları kururumsallaşamamış olması nedeniyle, ulaşılması zor olan bu kaynaklara ek olarak daha güvenilir bilgiler barındıran az sayıdaki akademik çalışmaların çoğu ise tekçi ideolojik kaygılarla kaleme alınmış olmaları nedeniyle sorunludur. Bu durumda, yurt dışında hazırlanmış akademik çalışmalar dışında maalesef pek güvenilir bilgi kaynakları mevcut olmamaktadır.

Her şeye rağmen bu farklı kaynaklar sayesinde son birkaç onyılda önemli bir birikim oluştuğu görülmektedir. Bu bilgi birikiminin kamuyla paylaşılması için gerekli üretim ve dağıtım ağının geliştirilmesi görevi önümüzde dururken, her biri ayrı uzmanlık gerektiren konularla ilgili bugüne kadarki bilgi birikimini kısa ve öz olarak sunan bir ansiklopedi ihtiyacı söz konusu olduğu düşünülerek hazırlanan Türkiye Kültürleri Ansiklopedisi, mevcut en güncel bilgilerin sentezini sunmayı amaçlarken, özellikle internet üzerinden giderek yayılan yanlış ve yanıltıcı olgusal bilgilere alternatif olarak güvenilir özet bilgileri kaynaklarıyla sunmaktadır.

Konuyla ilgili çalışma yapan uzmanların katkılarıyla sürekli gelişerek kolektif birikime dayanması öngörülen ansiklopedinin her maddesiyle ilgili okuyucuların da sürekli aktif katkısı beklenmektedir. Ayrıca ansiklopedide bulunması önerilen madde başlıklarının da yine okuyucuların önerileriyle eklenmesi sayesinde dikkatle büyüyecek olan ansiklopedinin Türkiye kültürel çoğulluğu konusunda vaz geçilmez kaynaklardan biri olması amaçlanmaktadır.

TÜRKİYE DİLLERİ ANSİKLOPEDİSİ

Türkiye’de kültürel çeşitliliğin en bariz şekilde karşımıza çıktığı alan, dilsel çeşitliliktir. Bu toprakların kadim dillerinden son birkaç onyılda yerleşmiş Türkiyelilerin anadillerine kadar çok geniş yelpazede yer alan farklı dil ve lehçelerin oluşturduğu rengarenk tablo, özellikle tekçi ulus devlet politikaları nedeniyle her gün biraz daha soluklaşmakta ve hatta silikleşmektedir. 20. yüzyılda kaybolan dillere, günümüzde ‘tehlike altında diller’ ve hatta ‘kaybolmakta olan diller’ de eklenince, bu gerçeklik her gün daha çok gözlemlenen bir ‘dilsel yoksullaşma’ya yol açmaktadır.

Tekçi ulus devletin dil politikaları nedeniyle Türkçe dışındaki dillerin yaşadığı süreç, en büyük Türkiye dili olan Türkçe için de (yukarıdan aşağıya radikal standardizasyon politikaları nedeniyle) özellikle farklı lehçelerin ve ağızların yitimi bağlamında yoksullaşma anlamına gelmiştir ve gelmektedir.

Her şeye rağmen olağanüstü çeşitlilik gösteren Türkiye diller atlası konusunda sağlıklı bilgiye sahip olunmamasının önemli nedenlerinden biri de yine bu politikaların arkasındaki zihniyete göre dilsel çeşitliliğin potansiyel bir tehlike olarak görülmesi, herhangi bir dille ilgili çalışmaların adeta tehdit olarak görülmesi ve mümkün olduğunca engellenmesi çabasıdır. Akıntıya karşı kürek çekme durumunda kalarak Türkçe dışında diller konusunda çalışma yapan az sayıdaki araştırmacı için de geçerli olan ve dil ile etnik/ulusal kimlik arasındaki dolaysız ilişkinin politik çağrışımları veya sonuçları anlayışı, daha genelde modernist zihniyetin paçası olarak herkes tarafından paylaşılmaktadır.

Sonuç olarak, Lozan azınlıkları olarak bilenen gruplardan birinin veya ulus devletlerin dillerinin Türkiye'deki istisnai konumu bir yana bırakılacak olursa Türkiye dilleri konusunda genel bir bilgisizliğin hâkim olduğunu söylemek mümkündür. Bunun önemli bir boyutu, çoğunluğun Türkçe dışı diller konusunda ve hatta varlıkları hakkında (bazen seçilmiş) bilgisizliktir. Devletin yasakçı veya en iyimser versiyonuyla ihmalkâr politikalarına paralel olarak Türkiyelilerin Türkçe ve kendi ana dilleri dışındaki diller konusunda duyarsızlıkları ve ilgisizlikleri, son birkaç on yılda azalmaya başlamış, kimlik ve ana dil konusundaki post-modern dönemin gelişmelerinin parçası olarak, farklı diller hakkındaki çalışmaların sayısı artmıştır. Özellikle yazılı kültüre yirminci yüzyılda ve hatta ancak yüzyıl sonunda geçmiş diller için bu süreç, kaybolmaktan kurtulmak için umut kaynağı olmuştur.

Daha çok herkesin kendi ana diline odaklanması nedeniyle ortaya çıkan kompartımanlaşma sorununun aşılması bugüne kadar yaptığımız çalışmaların önemli amaçlarından birini olmuştur. Farklı alfabelere sahip dillerle ilgili çalışmaların ortaya çıkardığı güncel birikimi sentezleyerek akademik ansiklopedi maddeleri altında sunmaya çalışan Türkiye Diller Ansiklopedisi, bu amaca ulaşmak için en önemli faaliyetlerden birini oluşturmaktadır.

Akademisyenlerin ve akademi-dışı araştırmacıların katkılarıyla Türkiye dillerinden her biri hakkında belli bir formata uygun şekilde hazırlanan ansiklopedi maddeleri aracılığıyla mümkün olduğunca kapsamlı bilgi verilmeye çalışılmaktır. Türkiye dillerinin tarihi, grameri, çeşitliliği, vs. hakkında genel bilgiler, sadece o dili bilenlerin değil, herkesin merak edeceği sorular mümkün olduğunca özet şekilde cevaplanarak ve farklı diller ve lehçeler konusundaki görüş görüşlere/anlatılara yer verilecek şekilde sunulmaktadır.